Instytut Wzornictwa Przemysłowego – spójność polskiego new-looku – 1 Historia
Część I – Geneza i misja Instytutu Wzornictwa Przemysłowego (1950–1960)
Instytut Wzornictwa Przemysłowego (IWP), założony 1 października 1950 roku w Warszawie, stanowił odpowiedź na potrzebę podniesienia poziomu estetyki produkcji w Polsce powojennej. Jego powstanie było wynikiem przekształcenia Biura Nadzoru Estetyki Produkcji, a inicjatorką i pierwszą dyrektorką artystyczną była prof. Wanda Telakowska, która wprowadziła do języka polskiego termin „wzornictwo przemysłowe” . (Instytut Wzornictwa Przemysłowego – Wikipedia, wolna encyklopedia)
Głównym zadaniem IWP było prowadzenie prac naukowo-badawczych mających na celu opracowanie wytycznych dla gospodarki planowej w zakresie wzornictwa przemysłowego. Instytut miał za zadanie nie tylko projektować, ale także edukować i upowszechniać dobre wzory wśród społeczeństwa. (1950-1960 – IWP wśród pierwszych w powojennej Europie …)
W początkowym okresie działalności IWP utworzono działy: badania rynków, artystyczny, wystaw, pokazów i rewi, doszkalania oraz zakłady: drzewny, dziewiarski, graficzny, odzieżowy, skórzany, szklarsko-ceramiczny i włókienniczy . Taka struktura pozwalała na kompleksowe podejście do problematyki wzornictwa, łącząc aspekty artystyczne z technicznymi i rynkowymi. (1950-1960 – IWP wśród pierwszych w powojennej Europie …)
Wanda Telakowska, nazywana Joanną d’Arc polskiego wzornictwa, była nie tylko założycielką IWP, ale także jego główną ideolożką. Jej motto „Piękno na co dzień dla wszystkich” odzwierciedlało dążenie do wprowadzenia estetyki w codzienne życie obywateli poprzez masową produkcję przedmiotów użytkowych o wysokich walorach artystycznych . (1950-1960 – IWP wśród pierwszych w powojennej Europie …)
IWP prowadził szeroką działalność edukacyjną, organizując szkolenia i konferencje dla projektantów oraz przedsiębiorców. Instytut upowszechniał wzornictwo poprzez wystawy i publikacje, w tym czasopismo „Projekt”, które miało znaczący wpływ na kształtowanie gustów estetycznych społeczeństwa . (Historia / Archiwum – Instytut Wzornictwa Przemysłowego)
Instytut współpracował z różnymi gałęziami przemysłu, projektując meble, tkaniny, ceramikę, odzież, obuwie, sprzęt gospodarstwa domowego, urządzenia pomiarowe, maszyny i pojazdy. Celem było opracowanie kompletnego wyposażenia mieszkań i budynków użyteczności publicznej, takich jak przedszkola, szkoły czy hotele . (Piękno na co dzień i dla wszystkich. Krótka historia polskiego …)
IWP był jedną z pierwszych instytucji promujących wzornictwo w powojennej Europie, powstał wcześniej niż słynny paryski Instytut Estetyki Przemysłowej Jacques’a Vienota . Jego działalność miała na celu nie tylko poprawę estetyki produktów, ale także podniesienie jakości życia obywateli poprzez dostęp do dobrze zaprojektowanych przedmiotów codziennego użytku. (1950-1960 – IWP wśród pierwszych w powojennej Europie …)
Pierwsza dekada działalności Instytutu Wzornictwa Przemysłowego była okresem intensywnego rozwoju i kształtowania polskiego wzornictwa przemysłowego. Dzięki zaangażowaniu Wandy Telakowskiej i zespołu specjalistów, IWP stał się ważnym ośrodkiem łączącym sztukę z przemysłem, wpływając na estetykę i funkcjonalność produktów dostępnych dla szerokiego grona odbiorców. (Wanda Telakowska – kim była założycielka Instytutu Wzornictwa …)
Część II – Rozkwit i transformacja Instytutu Wzornictwa Przemysłowego (1960–1980)
Lata 60. i 70. XX wieku stanowiły okres intensywnego rozwoju Instytutu Wzornictwa Przemysłowego (IWP). W tym czasie Instytut przekształcił się w wyspecjalizowaną jednostkę naukowo-badawczą, prowadzącą kompleksowe badania, doradztwo i projektowanie dla gospodarki . Działalność IWP koncentrowała się na integracji wzornictwa z procesami produkcyjnymi oraz na upowszechnianiu estetyki w codziennym życiu obywateli. (Historia / Archiwum – Instytut Wzornictwa Przemysłowego)
W odpowiedzi na rosnące potrzeby przemysłu, IWP rozszerzył swoją strukturę organizacyjną. Powstały nowe zakłady i pracownie specjalistyczne, w tym Zakład Badań Ergonomicznych, który rozpoczął działalność w 1964 roku pod kierownictwem Jerzego Słowikowskiego . Zakład ten prowadził badania nad ergonomią i biomechaniką, opracowując wytyczne dla projektantów w zakresie dostosowania produktów do potrzeb użytkowników. (4 Wzornictwo środków produkcji w czasach PRL-u – FORMY.xyz)
IWP aktywnie współpracował z przedsiębiorstwami, oferując kompleksowe usługi projektowe i doradcze. Instytut uczestniczył w projektowaniu różnorodnych produktów, od mebli i tkanin po maszyny i urządzenia przemysłowe . Celem było nie tylko podniesienie estetyki produktów, ale także ich funkcjonalności i ergonomii, co miało przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności polskiego przemysłu. (Historia / Archiwum – Instytut Wzornictwa Przemysłowego)
W latach 60. i 70. IWP kontynuował działalność edukacyjną i promocyjną. Organizowano wystawy, szkolenia i konferencje, mające na celu popularyzację dobrego wzornictwa wśród społeczeństwa i przedsiębiorców . Instytut wydawał również publikacje, w tym czasopismo „Projekt”, które odgrywało istotną rolę w kształtowaniu świadomości estetycznej Polaków.
Pomimo sukcesów, IWP napotykał na liczne trudności. Centralnie planowana gospodarka i brak konkurencji sprawiały, że wiele projektów Instytutu nie trafiało do masowej produkcji . Producentom często brakowało motywacji do wdrażania nowych wzorów, co ograniczało wpływ IWP na rynek. (70 lat dobrych wzorów – MyViMu Blog)
Okres 1960–1980 był czasem dynamicznego rozwoju Instytutu Wzornictwa Przemysłowego. Dzięki rozbudowie struktury, integracji z przemysłem oraz działalności edukacyjnej, IWP odegrał kluczową rolę w kształtowaniu polskiego wzornictwa przemysłowego. Jednakże ograniczenia systemowe tamtych czasów stanowiły istotne wyzwanie dla pełnego wykorzystania potencjału Instytutu.
Część III – Dziedzictwo i współczesność Instytutu Wzornictwa Przemysłowego (1980–2025)
W trzeciej części artykułu przyjrzymy się przemianom, jakie zaszły w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego (IWP) od lat 80. XX wieku po dzień dzisiejszy. Okres ten obejmuje zarówno wyzwania związane z transformacją ustrojową, jak i adaptację do realiów gospodarki rynkowej oraz rozwój nowych inicjatyw promujących polskie wzornictwo.
W latach 80. IWP kontynuował swoją działalność, mimo trudności wynikających z kryzysu gospodarczego i politycznego. Instytut skupił się na badaniach ergonomicznych oraz upowszechnianiu wzornictwa poprzez wystawy i publikacje. W tym okresie powstały liczne raporty i materiały szkoleniowe, które miały na celu poprawę jakości produktów i środowiska pracy.
Po 1989 roku, wraz z przejściem Polski do gospodarki rynkowej, IWP musiał dostosować się do nowych realiów. Instytut przekształcił się w jednostkę doradczą, oferującą usługi dla przedsiębiorstw w zakresie projektowania i wdrażania nowych produktów. W 2007 roku IWP został przekształcony w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, co umożliwiło mu większą elastyczność w działaniu. (Deweloper prezesem Instytutu Wzornictwa Przemysłowego)
Jednym z najważniejszych przedsięwzięć IWP w ostatnich dekadach jest konkurs „Dobry Wzór”, który od 1993 roku promuje najlepiej zaprojektowane produkty i usługi dostępne na polskim rynku. Konkurs ten stał się prestiżowym wydarzeniem w świecie polskiego designu, przyczyniając się do popularyzacji wysokiej jakości wzornictwa wśród konsumentów i przedsiębiorców. (Instytut Wzornictwa Przemysłowego rusza z 30. edycją Konkursu Dobry …)
IWP prowadzi również działalność edukacyjną, oferując szkolenia i studia podyplomowe z zakresu zarządzania wzornictwem. Instytut współpracuje z międzynarodowymi organizacjami, takimi jak International Council of Societies of Industrial Design (ICSID) oraz Design Management Institute (DMI), co pozwala na wymianę doświadczeń i promocję polskiego wzornictwa na arenie międzynarodowej. (Instytut Wzornictwa Przemysłowego – Wikipedia, wolna encyklopedia)
Obecnie IWP działa jako strategiczny doradca w obszarze wzornictwa, wspierając przedsiębiorstwa w tworzeniu innowacyjnych produktów i usług. Instytut prowadzi badania w zakresie ergonomii, projektowania zorientowanego na użytkownika oraz zrównoważonego rozwoju. Dzięki swojej działalności IWP przyczynia się do podnoszenia konkurencyjności polskich firm na rynku krajowym i międzynarodowym. (Instytut Wzornictwa Przemysłowego – Wikipedia, wolna encyklopedia)
Instytut Wzornictwa Przemysłowego przeszedł długą drogę od swojego powstania w 1950 roku. Dzięki zaangażowaniu wielu specjalistów i adaptacji do zmieniających się warunków, IWP nadal odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu polskiego wzornictwa. Jego działalność stanowi pomost między tradycją a nowoczesnością, łącząc dziedzictwo kulturowe z innowacyjnym podejściem do projektowania.
- Views103422
- Likes0
